Pesten aanpakken met het OBM-protocol.

Pesten, discriminatie of intimidatie op het werk kost organisaties naar schatting 1,7 miljard euro per jaar, blijkt uit het in 2016 gepubliceerde onderzoek van het TNO. En dan hebben we het nog niet eens over de immateriële schade die dit veroorzaakt. 85% van de werknemers vindt dat de leidinggevende iets zou moeten doen aan dit probleem, maar slechts 32% doet daadwerkelijk iets. Ongewenst gedrag op de werkvloer is vaak erg moeilijk zichtbaar en maakt het daarom een lastig, ongrijpbaar lijkend probleem. Maar is dat ook daadwerkelijk zo? Met behulp van het OBM- protocol voor gedragsverandering kan elke organisatie groeien naar een gezonde corporate culture waarin dit soort problemen structureel worden aangepakt.

Tekst: David Polinder

Pesten kost meer dan geld

Ongewenst gedrag op de werkvloer leidt naar schatting tot ongeveer 7 extra verzuimdagen per slachtoffer per jaar. Het loon wat op die dagen moet worden doorbetaald door werkgevers zorgt voor de betreffende 1,7 miljard aan kosten. Ongewenst gedrag op het werk in combinatie met een hoge werkdruk is een belangrijke factor voor werkstress, beroepsziekte nummer 1 in Nederland. Van de werknemers vindt 58% dat de omstanders of collega’s iets zou moeten doen, maar slechts 16% doet dit ook daadwerkelijk. Veel organisaties ontkennen dat zij een probleem hebben met ongewenst gedrag op de werkvloer. Dit komt vaak voort uit schaamte, angst voor imagoschade of omdat leidinggevenden er zelf (misschien onbewust) debet aan zijn. Daarnaast is de drempel hoog om externe hulp in te schakelen bij dit probleem. Geen enkele organisatie wil graag met de billen bloot ten aanzien van een dergelijk precair onderwerp. Begrijpelijk, maar natuurlijk niet goed te praten. Negeren of ontkennen van het probleem lost sowieso niets op.

Ongewenst gedrag veranderen met OBM

Ongewenst gedrag op de werkvloer aanpakken kan erg ingewikkeld lijken. Maar wat werkt nou eigenlijk goed om dit structureel te verbeteren? Pesters afstraffen heeft slechts kortstondig effect. Wat beter werkt is gewenst gedrag belonen. Vanuit Organizational Behavior Management kennen we het protocol voor gedragsverandering. Om een positief uitgangspunt te hebben kan dit het beste worden geïntroduceerd als een 'plan ter verbetering van de bedrijfscultuur’. Hoe ziet dit protocol eruit?

Stap 1: Maak gewenst gedrag zo specifiek mogelijk. Iedereen moet begrijpen om wat voor soort gedrag het gaat.

Stap 2: Meet de gewenste gedragingen. Dit kan lastig zijn, daarom is stap 1 buitengewoon belangrijk. Iets wat goed te meten valt, kan ook goed teruggekoppeld worden.

Stap 3: Ontdek de oorzaken en gevolgen van gewenst en ongewenst gedrag middels het uitvoeren van een functionele ABC-gedragsanalyse.

Stap 4: Geef feedback van de meetresultaten. Werknemers moeten helder inzicht hebben wat het niveau is.

Stap 5: Stel (sub)doelen. Maak gezamenlijke doelen die behaald moeten worden door het hele team. Zorg dat (sub)doelen realistisch zijn. Geef tussentijdse feedback over de resultaten. Positieve feedback kan heel goed functioneren als antecedent voor belonen.

Stap 6: Stel samen met het betreffende team beloningen vast die worden toegekend bij behalen van de doelen. Zorg voor consequente toediening hiervan en geef beloningen direct na gewenst gedrag. Sociale beloningen zoals het uitspreken van waardering en het geven van complimenten genieten hierbij de voorkeur!

Wees zeer consequent in het volgen van het stappenplan en u zult merken dat u hiermee structureel kunt bijdragen aan de verbetering van uw bedrijfscultuur.

Natuurlijk is elke situatie anders en kunnen de issues in uw organisatie erg complex zijn. Misschien wilt u daarom externe hulp die met een deskundige blik en een helikopterview met u meedenkt over soortgelijke problematiek en u helpt deze vraagstukken aan te pakken. Bij ViaFormance kunt u terecht voor advies en begeleiding inzake strategische gedragsverandering.